W bieżącym roku obchodzimy 200-setną rocznicę urodzin Ludwika Pasteur’a, jednego z ojców mikrobiologii. Od chwili obalenia przez niego „teorii samorództwa” i ogłoszenia „zarazkowej teorii chorób” upłynęło niemalże tyle samo czasu, co od odkrycia Cryptococcus neoformans i opisania jego roli w patogenezie kryptokokozy. Dziś w sferze domysłów może pozostawać właściwa odpowiedź na pytanie: Czy obserwowana równoległość zdarzeń była przypadkowa, czy może raczej odkrycia Pasteur’a stanowiły solidny fundament dla badań nad czynnikami etiologicznymi kryptokokozy? Do niedawna jeszcze mogło się wydawać, że wiemy już bardzo dużo o czynnikach wirulencji patogennych grzybów z kompleksu gatunków Cryptococcus. Tymczasem, równoczesna publikacja w 2018 roku trzech protokołów indukcji komórek Tytan in vitro ukazała nowe możliwości badań nad kluczowym dla Cryptococcus spp. czynnikiem wirulencji. Badania nad procesem tytanizacji uświadamiają nam jak mało jeszcze wiemy na temat czynników zjadliwości tych grzybów, a zarazem ile jeszcze można zrobić w kontekście leczenia i profilaktyki kryptokokozy. Niniejsza praca stanowi nie tylko rys historyczny badań nad Cryptococcus spp. i kryptokokozą, ale także w sposób syntetyczny opisuje czynniki wirulencji tych drożdży podstawkowych ze szczególnym uwzględnieniem procesu tytanizacji. Zjawisko tytanizacji jako proces swoistej transformacji morfologicznej, podobnie jak komórki Tytan są terminami zupełnie nowymi w literaturze polskiej, które na łamach niniejszej pracy zostaną przybliżone czytelnikom. Nie ulega wątpliwości, że żyjemy w erze post-antybiotykowej gdzie brak skutecznych i nietoksycznych leków dotyka pacjentów na całym świecie. Podobnie, dostępność w terapii kryptokokozy jedynie flukonazolu, amfoterycyny B i flucytozyny nie napawa optymizmem i stanowi znaczne ograniczenie. Z tego względu badania nad czynnikami wirulencji Cryptococcus spp. pozwolą znaleźć nowe skuteczne antymykotyki, w tym inhibitory procesu tytanizacji.
