zmniejszona objętość jąder niepłodność męska zmniejszone owłosienie ciała ginekomastia zmniejszenie beztłuszczowej masy ciała spadek siły mięśniowej otyłość trzewna zespół metaboliczny cukrzyca typu 2 (T2D) zmniejszenie gęstości mineralnej kości łagodna niedokrwistość utrata włosów, zmniejszenie zarostu zmniejszenie wydolności męczliwość (szczególnie zmęczenie popołudniowe) |
|
|
Spadek libido (TT < 433 ng/dL) | Zwiększone ryzyko osteoporozy, osteopenii, spadku gęstości mineralnej kości |
Wzrost tłuszczu trzewnego (TT < 346 ng/dL) | Znaczny wzrost narażenia na nadciśnienie tętnicze |
Zwiększona częstość występowania T2D (TT < 288 ng/dL) | W metaanalizach i badaniach retrospektywnych wykazano silną korelację ze zwiększoną śmiertelnością z przyczyn sercowo-naczyniowych |
Zwiększona częstość występowania depresji (TT < 288 ng/dL) | Znacznie zwiększona zapadalność na dyslipidemię |
Zaburzenia erekcji (TT < 231 ng/dL) | Zwiększona częstość zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu |
rzadsze występowanie migotania przedsionków rzadsze objawy depresyjne korzystny wpływ na niektóre czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego rzadsze występowanie zawału mięśnia sercowego zmniejszenie śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz śmiertelności ogólnej zmniejszenie tkanki tłuszczowej, obwodu w pasie, BMI i poprawa profilu lipidowego pozytywny wpływ na nastrój |
poprawa funkcji erekcji wzrost popędu seksualnego (o 31%) zwiększenie masy mięśniowej i zmniejszenie masy tłuszczowej bez ogólnych zmian BMI łagodna poprawa wskaźników depresji poprawa nastroju |
pozytywny wpływ na BMD wzrost masy mięśniowej u młodszych jak i starszych mężczyzn poprawa funkcji seksualnych (mniejsza u mężczyzn starszych, ale obecna niezależnie od wieku) starsi mężczyźni dobrze reagują na terapię testosteronem, podobnie jak młodsi mężczyźni |
Testosteron | Androtop, Testavan, Testim | TAK | żel | 1 dzień | analogiczny do testosteronuendogennego | umożliwia zachowanie fizjologicznego rytmu okołodobowego | koszt, możliwość przeniesienia leku na inne osoby | testosteron |
Testosteronum prolongatum | i.m. | 2–4 tyg. | • najczęściej w TD stosowany w praktyce lekarskiej preparat testosteronu |
enantan testosteronu | ||||
Nebido | i.m. | 10–14 tyg. | odstępy między dawkami | koszt | undecylan testosteronu | |||
Undestor Testocaps | p.o. | 0,5 dnia | najlepiej tolerowana przez pacjentów droga podania | koszt | ||||
Omnadren | i.m. | 1–4 tyg. | duże wahania TT w czasie terapii | mieszanina czterech estrów testosteronu | ||||
hCG | Ovitrelle | NIE | s.c. | ustalane indywidualnie | analogiczny do LH (stymulacja komórek Leydiga do syntezy testosteronu | Brak rejestracji do leczenia mężczyzn w Polsce | rekombinowana gonadotropina kosmówkowa | |
Pregnyl | i.m. |
|||||||
SERM | Tamoxifen (różni producenci), Nolvadex | NIE | p.o. | kompetycyjna inhibicja podwzgórzowych i przysadkowych receptorów etrogenowych, zwiększające wydzielanie gonadotropin | tamoksyfen | |||
Faslodex, Fulvestrant | i.m. | fulwestrant | ||||||
Clostilbegyt | p.o. | cytrynian klomifenu | ||||||
AI | Anastrozol (różni producenci), Apo-Nastrol, Arimidex, Atrozol, Egistrozol | NIE | p.o. | inhibicja aromatazy w szlaku steroidogenezy, hamująca syntezę E2 i estronu (w >80%) z androstendionu i testosteronu, a to zwiększa dostępność substratu do syntezy DHT | anastrozol | |||
Symex, Etadron, Glandex Aromek Clarzole, Etruzil, Lametta, Letrozole Bluefish, Lortanda, Symletrol | eksemestan letrozol |