Research on the Impact of Financial Development and Human Capital on the Sustainable Development Goals in Central and Eastern European Countries (CEECs): Evidence from Econometric Approaches
08 wrz 2025
O artykule
Data publikacji: 08 wrz 2025
Zakres stron: 29 - 47
DOI: https://doi.org/10.2478/revecp-2025-0003
Słowa kluczowe
© 2025 Gamze Göçmen Yağcılar et al., published by Sciendo
This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Fig. 1:

The results of unit root test
Null hypothesis | Test value | Critical values Break in level | Test value | Critical values Break in level and trend | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1% | 5% | 10% | 1% | 5% | 10% | |||
CzechESG | –0.015 |
–3.298 | –2.601 | –2.187 | –2.264 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
CzechFDI | –0.413 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –4.387 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
CzechHDI | –1.404 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –2.126 |
–3.797 | 3.149 | –2.831 |
PolandESG | –0.628 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –4.046 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
PolandFDI | –0.567 |
–2.934 | –2.256 | –1.918 | –3.586 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
PolandHDI | –1.033 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –4.115 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
RomaniaESG | –0.255 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –5.385 | –4.278 | –3.647 | –3.316 |
RomaniaFDI | –1.935 |
–2.934 | –2.256 | –1.918 | –4.109 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
RomaniaHDI | –1.970 |
–3.911 | –3.294 | –2.328 | –2.616 |
–4.044 | –3.367 | –3.037 |
HungaryESG | –1.018 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –2.867 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
HungaryFDI | –1.332 |
–3.298 | –2.601 | –2.187 | –2.683 |
–3.797 | 3.149 | –2.831 |
HungaryHDI | –0.770 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –3.389 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
BulgariaESG | –0.603 |
–2.888 | –2.200 | –1.880 | –2.861 |
–4.044 | –3.367 | –3.037 |
BulgariaFDI | –3.064 |
–3.911 | –3.294 | –2.328 | –4.116 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
BulgariaHDI | –1.479 | –3.911 | –3.294 | –2.328 | –4.045 |
–4.771 | –4.175 | –3.879 |
CzechESG | –0.329 |
–3.970 | –3.270 | –2.910 | –3.494 |
–4.690 | –4.050 | –3.710 |
CzechFDI | –2.666 |
–3.640 | –2.970 | –2.640 | –4.116 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
CzechHDI | –3.209 |
–4.420 | –3.810 | –3.490 | –3.631 |
–4.450 | –3.780 | –3.440 |
PolandESG | –0.257 |
–3.770 | –3.070 | –2.710 | –4.022 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
PolandFDI | –1.786 |
–3.640 | –2.970 | –2.640 | –3.371 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
PolandHDI | –2.209 |
–4.420 | –3.810 | –3.490 | –4.308 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
RomaniaESG | –1.483 |
–3.580 | –2.930 | –2.600 | –1.418 |
–4.200 | –3.560 | –3.220 |
RomaniaFDI | –2.770 |
–3.640 | –2.970 | –2.640 | –4.068 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
RomaniaHDI | –1.030 |
–3.640 | –2.970 | –2.640 | –3.334 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
HungaryESG | –0.658 |
–3.580 | –2.930 | –2.600 | –3.558 |
–4.690 | –4.050 | –3.710 |
HungaryFDI | –2.840 |
–4.420 | –3.810 | –3.490 | –3.052 |
–4.200 | –3.560 | –3.220 |
HungaryHDI | –0.177 |
–4.420 | –3.810 | –3.490 | –3.891 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
BulgariaESG | –0.994 |
–3.770 | –3.070 | –2.710 | –3.457 |
–4.450 | –3.780 | –3.440 |
BulgariaFDI | –5.117 | –3.640 | –2.970 | –2.640 | –5.286 | –4.290 | –3.650 | –3.290 |
BulgariaHDI | –0.244 |
–3.580 | –2.930 | –2.600 | –3.132 |
–4.950 | –4.350 | –4.050 |
The results of cointegration test – Hatemi-J (2008) Regime Shift; H0: No Cointegration
Country | ESG – FDI | ESG – HDI | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Test stat. | Break dates | Test stat. | Break dates | |||
Czech | ADF | –4.059 | 2004–2012 | ADF | –7.003 | 2001–2016 |
–4.059 | 2002–2012 | –7.130 | 2001–2015 | |||
–25.819 | 2002–2012 | –39.845 | 2001–2015 | |||
Poland | ADF | –6.099 |
2003–2012 | ADF | –5.457 | 1997–2015 |
–4.796 | 2002–2011 | –5.876 |
1998–2016 | |||
–26.805 | 2002–2011 | –33.768 | 1998–2016 | |||
Romania | ADF | –5.986 |
2008–2014 | ADF | –5.873 |
1993–2006 |
–5.986 |
2008–2014 | –6.273 |
2000–2009 | |||
–33.984 | 2008–2014 | –27.488 | 2000–2009 | |||
Hungary | ADF | –6.042 |
2004–2012 | ADF | –6.242 |
1997–2000 |
–6.097 |
2004–2008 | –5.845 |
1995–2014 | |||
–29.383 | 2004–2008 | –30.289 | 1992–1995 | |||
Bulgaria | ADF | –6.117 |
2001–2009 | ADF | –6.216 |
2004–2014 |
–4.890 | 2002–2012 | –6.535 |
1993–2014 | |||
–27.674 | 2002–2012 | –31.719 | 1993–2014 |
j_revecp-2025-0003_utab_001
Critical values | |||
---|---|---|---|
1% | 5% | 10% | |
ADF | –6.503 | –6.015 | –5.653 |
–6.503 | –6.015 | –5.653 | |
–90.704 | –76.003 | –52.232 |
The results of cumulative causality tests
Direction | Cumulative Fourier-frequency Granger Causality | Lag-Freq. | Direction | Cumulative Fourier-frequency Toda and Yamamoto Causality | Lag-Freq. | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wald | Asym. |
Boost. |
Wald | Asym. |
Boost. |
||||
ESG ⇒ FDI | 6.517 | 0.259 | 0.344 | 5-3 | ESG ⇒ FDI | 6.265 | 0.281 | 0.380 | 5-3 |
FDI ⇒ ESG | 3.338 | 0.648 | 0.639 | 5-3 | FDI ⇒ ESG | 4.850 | 0.435 | 0.497 | 5-3 |
ESG ⇒ HDI | 4.302 | 0.116 | 0.137 | 2-3 | ESG ⇒ HDI | 2.555 | 0.279 | 0.292 | 2-3 |
HDI ⇒ ESG | 14.670 |
0.001 | 0.002 | 2-3 | HDI ⇒ ESG | 52.468 |
0.000 | 0.000 | 2-3 |
ESG ⇒ FDI | 4.628 | 0.328 | 0.365 | 4-3 | ESG ⇒ FDI | 2.815 | 0.728 | 0.724 | 5-3 |
FDI ⇒ ESG | 4.058 | 0.398 | 0.436 | 4-3 | FDI ⇒ ESG | 2.600 | 0.761 | 0.750 | 5-3 |
ESG ⇒ HDI | 11.542 | 0.042 | 0.119 | 5-3 | ESG ⇒ HDI | 9.701 | 0.084 | 0.213 | 5-3 |
HDI ⇒ ESG | 8.379 | 0.137 | 0.224 | 5-3 | HDI ⇒ ESG | 12.625 |
0.027 | 0.079 | 5-3 |
ESG ⇒ FDI | 6.964 | 0.223 | 0.304 | 5-3 | ESG ⇒ FDI | 13.907 |
0.016 | 0.097 | 5-3 |
FDI ⇒ ESG | 27.311 |
0.000 | 0.009 | 5-3 | FDI ⇒ ESG | 17.815 |
0.003 | 0.049 | 5-3 |
ESG ⇒ HDI | 8.698 | 0.122 | 0.202 | 5-3 | ESG ⇒ HDI | 22.026 |
0.001 | 0.026 | 5-3 |
HDI ⇒ ESG | 6.397 | 0.269 | 0.341 | 5-3 | HDI ⇒ ESG | 4.713 | 0.452 | 0.532 | 5-3 |
ESG ⇒ FDI | 19.695 |
0.001 | 0.037 | 5-3 | ESG ⇒ FDI | 16.710 |
0.005 | 0.065 | 5-3 |
FDI ⇒ ESG | 0.541 | 0.991 | 0.985 | 5-3 | FDI ⇒ ESG | 5.603 | 0.347 | 0.418 | 5-3 |
ESG ⇒ HDI | 3.039 | 0.694 | 0.729 | 5-3 | ESG ⇒ HDI | 4.012 | 0.548 | 0.567 | 5-3 |
HDI ⇒ ESG | 4.245 | 0.515 | 0.572 | 5-3 | HDI ⇒ ESG | 31.088 |
0.000 | 0.015 | 5-3 |
ESG ⇒ FDI | 3.683 | 0.596 | 0.644 | 5-3 | ESG ⇒ FDI | 15.126 |
0.004 | 0.030 | 4-3 |
FDI ⇒ ESG | 2.285 | 0.809 | 0.793 | 5-3 | FDI ⇒ ESG | 2.532 | 0.639 | 0.652 | 4-3 |
ESG ⇒ HDI | 1.557 | 0.906 | 0.901 | 5-3 | ESG ⇒ HDI | 1.395 | 0.845 | 0.842 | 4-3 |
HDI ⇒ ESG | 7.554 | 0.183 | 0.270 | 5-3 | HDI ⇒ ESG | 5.007 | 0.287 | 0.331 | 4-3 |
Descriptive statistics of the selected variables
Mean | Med. | Max. | Min. | Std. Dev. | Skew. | Kur. | Jar-Bera | Prob. | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
CzechESG | 0.62872 | 0.62544 | 0.65538 | 0.60544 | 0.01844 | 0.23711 | 1.41271 | 3.77347 | 0.15156 |
CzechFDI | 4.38729 | 3.86354 | 10.33700 | 0.09000 | 2.60015 | 0.80228 | 3.02250 | 3.54083 | 0.17026 |
CzechHDI | 0.83866 | 0.85600 | 0.89600 | 0.74600 | 0.05199 | –0.50441 | 1.83180 | 3.27585 | 0.19438 |
PolandESG | 0.61336 | 0.60774 | 0.64870 | 0.58667 | 0.02252 | 0.26881 | 1.47966 | 3.57561 | 0.16732 |
PolandFDI | 3.12857 | 3.18944 | 6.23080 | 0.13489 | 1.59378 | –0.01952 | 2.57703 | 0.24808 | 0.88334 |
PolandHDI | 0.81521 | 0.82400 | 0.88100 | 0.71100 | 0.05484 | –0.52418 | 2.02394 | 2.82116 | 0.24400 |
RomaniaESG | 0.62996 | 0.62310 | 0.66296 | 0.60536 | 0.02022 | 0.46097 | 1.71053 | 3.45497 | 0.17773 |
RomaniaFDI | 2.97518 | 2.78361 | 9.02006 | 0.00002 | 2.24096 | 1.10512 | 3.86924 | 7.75606 | 0.05069 |
RomaniaHDI | 0.76345 | 0.76800 | 0.83400 | 0.68300 | 0.05532 | –0.13790 | 1.34572 | 3.86746 | 0.14460 |
HungaryESG | 0.63678 | 0.63457 | 0.66304 | 0.61650 | 0.01577 | 0.29721 | 1.62049 | 3.10251 | 0.21198 |
HungaryFDI | 17.27730 | 7.56713 | 106.59400 | 2.13023 | 22.89200 | 2.32873 | 8.40185 | 69.94890 | 0.00000 |
HungaryHDI | 0.79818 | 0.81500 | 0.85400 | 0.71400 | 0.04762 | –0.52041 | 1.79284 | 3.49324 | 0.17436 |
BulgariaESG | 0.61810 | 0.61661 | 0.64879 | 0.59558 | 0.01863 | 0.34792 | 1.64966 | 3.17296 | 0.20464 |
BulgariaFDI | 5.95930 | 3.57471 | 31.22750 | 0.01938 | 6.88047 | 2.18989 | 7.62415 | 55.77740 | 0.00000 |
BulgariaHDI | 0.75993 | 0.77000 | 0.81300 | 0.69800 | 0.04329 | –0.25693 | 1.43815 | 3.71719 | 0.15589 |
The results of Hatemi-J (2012, 2014) asymmetric causality test
Countries | Model | Test value | Critical bootstrap value | |||
---|---|---|---|---|---|---|
1% | 5% | 10% | ||||
Czech | ESG ⇏ FDI | Pos | 2.236 | 12.531 | 6.667 | 5.176 |
ESG ⇏ FDI | Neg | 8.824 |
16.397 | 10.181 | 7.680 | |
Poland | ESG ⇏ FDI | Pos | 0.061 | 9.489 | 4.953 | 3.227 |
ESG ⇏ FDI | Neg | 2.253 | 9.791 | 4.758 | 2.784 | |
Romania | ESG ⇏ FDI | Pos | 0.765 | 11.477 | 5.395 | 3.398 |
ESG ⇏ FDI | Neg | 0.033 | 10.503 | 4.724 | 3.112 | |
Hungary | ESG ⇏ FDI | Pos | 3.804 | 16.019 | 11.298 | 8.820 |
ESG ⇏ FDI | Neg | 0.232 | 8.318 | 4.668 | 3.355 | |
Bulgaria | ESG ⇏ FDI | Pos | 4.430 |
12.534 | 5.769 | 3.924 |
ESG ⇏ FDI | Neg | 0.046 | 10.330 | 5.652 | 3.616 | |
Czech | ESG ⇏ HDI | Pos | 0.871 | 13.402 | 8.166 | 5.802 |
ESG ⇏ HDI | Neg | 0.092 | 11.692 | 4.868 | 3.054 | |
Poland | ESG ⇏ HDI | Pos | 2.654 | 8.236 | 4.800 | 2.983 |
ESG ⇏ HDI | Neg | 0.045 | 23.045 | 7.311 | 3.157 | |
Romania | ESG ⇏ HDI | Pos | 3.627 | 8.458 | 5.291 | 3.977 |
ESG ⇏ HDI | Neg | 0.133 | 14.805 | 7.092 | 5.581 | |
Hungary | ESG ⇏ HDI | Pos | 0.626 | 11.229 | 5.776 | 4.004 |
ESG ⇏ HDI | Neg | 0.072 | 7.948 | 4.575 | 3.193 | |
Bulgaria | ESG ⇏ HDI | Pos | 4.927 | 14.286 | 7.975 | 5.710 |
ESG ⇏ HDI | Neg | 2.469 | 29.317 | 16.768 | 12.581 | |
Czech | FDI ⇏ ESG | Pos | 1.158 | 13.324 | 6.914 | 5.393 |
FDI ⇏ ESG | Neg | 0.643 | 16.035 | 9.766 | 7.314 | |
Poland | FDI ⇏ ESG | Pos | 0.529 | 8.150 | 4.210 | 3.003 |
FDI ⇏ ESG | Neg | 0.014 | 7.982 | 4.478 | 2.952 | |
Romania | FDI ⇏ ESG | Pos | 1.815 | 7.239 | 4.067 | 2.827 |
FDI ⇏ ESG | Neg | 0.000 | 12.077 | 4.918 | 2.899 | |
Hungary | FDI ⇏ ESG | Pos | 0.027 | 12.734 | 5.667 | 3.805 |
FDI ⇏ ESG | Neg | 0.669 | 7.949 | 4.692 | 3.210 | |
Bulgaria | FDI ⇏ ESG | Pos | 3.635 |
8.490 | 4.682 | 3.509 |
FDI ⇏ ESG | Neg | 1.065 | 14.092 | 6.824 | 4.777 | |
Czech | HDI ⇏ ESG | Pos | 6.886 |
14.095 | 8.168 | 6.445 |
HDI ⇏ ESG | Neg | 0.051 | 11.449 | 5.118 | 3.056 | |
Poland | HDI ⇏ ESG | Pos | 0.015 | 8.481 | 4.845 | 3.224 |
HDI ⇏ ESG | Neg | 0.004 | 22.413 | 5.867 | 2.785 | |
Romania | HDI ⇏ ESG | Pos | 5.751 |
9.450 | 6.003 | 3.966 |
HDI ⇏ ESG | Neg | 0.311 | 11.198 | 6.323 | 4.349 | |
Hungary | HDI ⇏ ESG | Pos | 8.534 |
14.195 | 8.688 | 6.649 |
HDI ⇏ ESG | Neg | 2.327 | 8.996 | 4.338 | 2.926 | |
Bulgaria | HDI ⇏ ESG | Pos | 20.719 |
24.988 | 15.751 | 12.355 |
HDI ⇏ ESG | Neg | 5.960 | 16.427 | 9.327 | 7.373 |