Employment of encapsulation-dehydration method for liquid nitrogen cryopreservation of ornamental plant explants propagated in vitro

W przeprowadzonych badaniach podjęto próbę opracowania sposobu przechowywania w ciekłym azocie metodą kapsułkowania - dehydratacji eksplantatów pochodzących z roślin rozmnażanych techniką in vitro w laboratorium Katedry Roślin Ozdobnych Akademii Rolniczej w Krakowie: merystemów wierzchołkowych i bocznych róż Rosa ‘New Dawn’, zarodków somatycznych śnieżyczek Galanthus nivalis L. i G. elwesii Hook oraz przedrośli paproci Phlebodium aureum (L.) J. Sm. Po kapsułkowaniu poddano materiał roślinny dehydratacji metodą szybką (umieszczenie kapsułek w pożywkach płynnych o stężeniu sacharozy 0,75 M na 18 godzin) lub stopniową, (kapsułki przenoszono do płynnych pożywek, o wzrastającym stężeniu sacharozy, od 0,3 M do 1 M, przez kolejne 7 dni). Ponadto część eksplantatów pozyskiwanych do krioprezerwacji hartowano na pożywce z podwyższonym stężeniem sacharozy (0,25 M) przez 8 tygodni.

Uzyskane wyniki wskazują, że przeżywalność tkanki roślinnej po mrożeniu w ciekłym azocie zależy od rodzaju użytego materiału roślinnego: merystemy wierzchołkowe róż regenerowały kalus, a merystemy boczne nie przetrwały mrożenia; gametofity paprotki złocistej regenerowały namnażając gametofit; zarodki somatyczne śnieżyczek, choć nie zmieniły wyglądu (nie czerniały) nie podjęły regeneracji. Natomiast nacinanie kapsułek po mrożeniu nie wpłynęło na regenerację poddanych krioprezerwacji eksplantatów roślinnych.

Wykazano, że zastosowanie powolnej metody dehydratacji podczas przygotowywania kapsułek z materiałem roślinnym do krioprezerwacji pozwola - po wyjęciu z ciekłego azotu - na uzyskanie żywej tkanki kalusowej róży ‘New Dawn’ i namnażających się gametofitów Phlebodium aureum. Pąki boczne róży i gametofity paprotki złocistej przygotowane do krioprezerwacji metodą szybkiej dehydratacji nie przeżywają mrożenia.