Pandemic Human Coronavirus– characterization and comparison of selected properties of HCoV-SARS and HCoV-MERS

W XX w. opisano 2 koronawirusywy wołujące naogółłagodne zakażenia dróg oddechowych u ludzi (HCoV-229E, HCoV- OC43). Koronawirusy szerzące się pandemicznie wykryto dopiero w XXI w. – w 2002 r. w Chinach SARS-HCoV– byłprzyczyną ciężkich zakażeńdolnychdróg oddechowych (SARS), oraz w 2012 r. MERS-HCoV – krążący głównie na Półwyspie Arabskim. Epidemia SARS zakończyła się w 2004 r. powodując zachorowanie > 8000 osób i 774 zgony, natomiastepidemia MERS trwa nadal (> 2000 chorych, >700 zgonów) choćjejintensywnośćzmalała. Aby doszło do zakażenia człowieka tymi wirusami konieczne było dwukrotne przełamanie bariery międzygatunkowej: dla wirusa HCoV-SARS – przeskok z nietoperzy nacywetę palmową a następnie na człowieka; dla wirusa HCoV-MERS – przeskok z nietoperzy na wielbłądy i na człowieka. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową w przypadku bliskiego kontaktu (< 1 m), ale oba wirusy nie tracą aktywności w postaci aerozolu powietrznego (do 24 godz.) i dlatego mogą się szerzyćtakże drogą powietrzną (wentylacja). Zdolność przekazywaniazaka żenia na drodze człowiek-człowiek znacznie mocniej utrwaliła siędla HCoV-SARS niżdla HCoV-MERS (odpowiednio: 8 generacji vs. 4). Wirusy te różnią siętakże: strukturą genomu i mechanizmami chorobotwórczości: inny receptor, mechanizm wnikania do komórki, inny sposób modulowania odpowiedzi gospodarza (np. hamowaniekaskady IFNβ). Prawdopodobnie różnice te wpływająna odmienny obraz zachorowania człowieka. W zakażeniu HCoV-MERS obserwujesię przypadki ARDS, zachorowania o łagodnym przebieguorazzakażenia bezobjawowe. Natomiast HCoV-SARS wykrywano tylko w przebiegu ciężkich zakażeń (SARS). W pracy porównano dane nt. strukturytychwirusów, mechanizmu "przeskokumiędzygatunkowego” oraz zdolności do namnażania w organizmie człowieka, modulacji kaskady IFN typu I, wywoływanych objawów i szerzenia sięzakażeń.

1. Wstęp. 2. Porównanie struktury. 3. Transmisja zakażenia. 3.1. Pochodzenie wirusów. 3.2. Bariera międzygatunkowa. 4. Występowanie zakażeń u ludzi. 5. Namnażanie wirusów w organizmie ludzkim. 5.1. Hamowanie kaskady interferonu. 6. Zachorowaniawywołane przezkoronawirusy SARS i MERS. 7. Ogniska zakażeń szpitalnych. 8. Podsumowanie