Availability of Over-The-Counter Drugs (OTC) – Benefits and Risks

1 Kołtunowicz D., Serzysko B., Ocena wiedzy stosowania leków OTC bez recepty wśród mieszkańców powiatu bełchatowskiego oraz personelu medycznego. Dostępny online: https://wyd.edu.pl/images/Czasopisma_naukowe/Pielegniarstwo/Pielegniarstwo20171/2017_1_p/IwP_2018_2_3/IwP_2018_2_3_Koltunowicz_Serzysko.pdf [dostęp: 23 III 2023 r.] Search in Google Scholar

2 Czerw A., Religioni U., Dziedzic D., Augustynowicz A., Wpływ czynników socjodemograficznych na zjawisko samoleczenia bólu. Hygeia Public Health. 2013; 48(4): 560–565 Search in Google Scholar

3 CBOS: 89 proc. Polaków stosuje leki dostępne bez recepty i suplementy. Dostępny online: https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C712621%2Ccbos-89-proc-polakowstosuje-leki-dostepne-bez-recepty-i-suplementy.html [dostęp: 24 III 2023 r.] Search in Google Scholar

4 Bond Ch., The over-the-counter pharmaceutical market – policy and practice. Eurohealth. 2008; 14(3): 19–24 Search in Google Scholar

5 Gołda A., Dymek J., Geisler A., Dereń J., Skowron A., Bezpieczeństwo pacjentów stosujących leki OTC czy warto coś zmienić? Badanie opinii magistrów i studentów farmacji. Farmacja Polska. 2018; 74(8): 445–452 Search in Google Scholar

6 Bandurska E., Zaleska J., Zarzeczna-Baran M., Poles in pharmacy – source of knowledge and prevalence of over the counter usage. Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research. 2018; 75(4): 1041–1049 Search in Google Scholar

7 Prawo farmaceutyczne – Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 2301. z późn. zm.) Search in Google Scholar

8 Consumer Healthcare Products Association. White paper on the benefits of OTC medications in the United States. Pharmacy Today. 2010; 16: 68–79 Search in Google Scholar

9 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawie wykazu substancji czynnych wchodzących w skład produktów leczniczych, które mogą być dopuszczone do obrotu w placówkach obrotu pozaaptecznego oraz punktach aptecznych, oraz kryteriów klasyfikacji tych produktów do poszczególnych wykazów (Dz.U. 2022 poz. 208 z późn. zm.) Search in Google Scholar

10 Leki OTC poza aptekami. Kosztowne dla państwa, niebezpieczne dla pacjentów. Medexpress. Opublikowano: 28 czerwca 2018 r., 11:48. Dostępny online: https://www.medexpress.pl/leki-otc-poza-aptekami-kosztowne-dla-panstwaniebezpieczne-dla-pacjentow/70857 [dostęp: 25 III 2023 r.] Search in Google Scholar

11 Wiśniewska M., Zelek E., Pasternak J., Beberok A., Wrześniok D., Zakup leków poza apteką w aspekcie bezpieczeństwa pacjenta. Farm Pol. 2021. 77(9): 539–547 Search in Google Scholar

12 Gauld N.J., Kelly F.S., Kurosawa N., Bryant L.J.M., Emmerton L.M., Buetow S.A., Widening Consumer Access to Medicines through Switching Medicines to Non-Prescription: A Six Country Comparison. PloS One. 2014; 9(9): e107726 Search in Google Scholar

13 Norris P.T., Purchasing restricted medicines in.: New Zealand pharmacies: results from a “mystery shopper” study. Pharm World Sci. 2002, 24(4): 149–153 Search in Google Scholar

14 etković S., Milovanović O., Dragutinović N., Djurić S., Pavlović R., Ravić M., Kostić M., Petrović M., Tomović M., Djurić D., Analysis of the factors influencing consumer behavior in choosing of OTC medicines. Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research. 2022. 79(1): 137–144 Search in Google Scholar

15 Korczyk M., Pulneo, Elofen, Fosidal i inne – czy są niebezpieczne? Wycofane? Data publikacji: 24 sierpnia 2019 r. Dostępny online: https://pantabletka.pl/pulneo-elofen-opinie/ [dostęp: 23 III 2023 r.] Search in Google Scholar

16 isaniak P., Ozga D., Tarczoń A., Stokłosa P., Piękoś D., Fuglewicz M., Ograniczenia w dostępie do leków bez recepty – utrudnienie czy szansa na lepsze leczenie? Ból 2019: 20(1): 11–16 Search in Google Scholar

17 Siwek I., Ślifirczyk A., Chomicz K., Stosowanie leków OTC w polskim społeczeństwie i świadomość ryzyka wynikającego z ich nadużywania. Emergency Medical Service. 2019; 6(2): 87–94 Search in Google Scholar

18 Rudnicka-Drożak E., Szymuś M., Jankowska P., Jankowski K., The phenomenon of self-healing among people over 65 in the Lublin region. Journal of Education, Health and Sport. 2018; 8(8): 467–480 Search in Google Scholar

19 Pisarska A., Doświadczenia i opinie młodzieży o lekach dostępnych bez recepty. Serwis informacyjny Narkomania. 2008; 4(43): 1 Search in Google Scholar

20 Poleganow A., Przyjmuje leki czy bierze? Leki bez recepty – do leczenia, nie do brania. Kampania Krajowego Biura Do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Data publikacji: 29 października 2013 r., 09:10:51. Dostępny online: https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=3040157 [dostęp: 25 III 2023 r.] Search in Google Scholar

21 Olczak-Pieńkowska A., Hryniewicz W., Samoleczenie antybiotykami. Aktualności Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków. 2013; 2: 1–5 Search in Google Scholar

22 Kopystyńska M., Ekspert: Monitorowanie lekooporności w Polsce wymaga zmian. Data publikacji: 22 listopada 2020 r., 21:18. Dostępny online: https://www.cowzdrowiu.pl/aktualnosci/post/ekspert-monitorowanie-lekoopornosci-w-polscewymaga-zmian [dostęp: 22 III 2023 r.] Search in Google Scholar

23 Boczek K., Rozmowa z prof. Walerią Hryniewicz: Antybiotykooporność: Było źle. Jest gorzej. Służba Zdrowia. 2019; 77–84 Search in Google Scholar

24 Wesgate R., Evangelista C., Atkinson R., Shepard A., Adegoke O., Maillard J.Y., Understanding the risk of emerging bacterial resistance to over the counter antibiotics in topical sore throat medicines. J Appl Microbiol. 2020; 129(4): 916–925 Search in Google Scholar

25 Charakterystyka Produktu Leczniczego Doricomb Search in Google Scholar

26 Charakterystyka Produktu Leczniczego Doritri Search in Google Scholar

27 Stowarzyszenie Leki tylko z Apteki. Raport: Pozaapteczny obrót lekami OTC. Bezpieczeństwo, ekonomia i oczekiwania pacjentów. 2018 Search in Google Scholar

28 Grosman M., Obrót pozaapteczny. Zmarnowana okazja. Data publikacji: 24 sierpnia 2022 r. Dostępny online: https://aptekarski.com/artykul/obrotpozaapteczny-zmarnowana-okazja [dostęp: 25 III 2023 r.] Search in Google Scholar

29 Styczyński J., Mniej leków do kupienia poza apteką? MZ otwarte na zmiany. Data publikacji: 13 grudnia 2022 r., 06:00. Dostępny online: https://www.gazetaprawna.pl/firma-i-prawo/artykuly/8608420,leki-przeciwzapalne-obrotpozaapteczny.html [dostęp: 22 III 2023 r.] Search in Google Scholar

30 Birecki M., Obrót pozaapteczny leków w naszym kraju ma się bardzo dobrze. Data publikacji: 23 lipca 2019 r. https://mgr.farm/opinie/obrot-pozaaptecznylekow-w-naszym-kraju-ma-sie-bardzo-dobrze/ [dostęp: 22 III 2023 r.] Search in Google Scholar

31 Rządowy Proces Legislacyjny. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie kryteriów klasyfikacji produktów leczniczych, które mogą być dopuszczone do obrotu w placówkach obrotu pozaaptecznego oraz punktach aptecznych. Dostępny online: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12293705/katalog/12403373#12403373 Search in Google Scholar

32 Temat pozaaptecznego obrotu lekami nie jest jeszcze zamknięty. Data publikacji: 11 sierpnia 2017 r. Dostępny online: https://farmacja.pl/temat-pozaaptecznegoobrotu-lekami-nie-jest-jeszcze-zamkniety/ [dostęp: 23 III 2023 r.] Search in Google Scholar

33 Bochenek T., Godman B., Lipowska K., Mikrut K., Zuziak S., Pedzisz M., Nowak A., Pilc A., Over-the-counter medicine and dietary supplement consumption among academic youth in Poland. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res. 2016;16(2):199–205 Search in Google Scholar

34 Ronowicz J., Zmiana kategorii dostępności produktów leczniczych na polskim rynku farmaceutycznym. Farmacja Polska. 2019; 75(12): 704–709 Search in Google Scholar

35 Zaprutko T., Kopciuch D., Ratajczak P., Paczkowska A., Adamczak O., Kus K., Nowakowska E., The prescription to over-the-counter switches and double registration of medicines - the perspective of pharmacists from the Greater Poland. Clin Exp Allergy. 2019; 76: 907–912 Search in Google Scholar

36 Waligórski Ł., Rp czy OTC? część 1. Data publikacji: 20 października 2014 r. Dostępny online: https://mgr.farm/opinie/rp-czy-otc-czesc-1/ [dostęp: 26 III 2023 r.] Search in Google Scholar

37 Czech M., Kardas P., NFZ o zdrowiu: Polipragmazja. Narodowy Fundusz Zdrowia. 2020 Search in Google Scholar

38 Ortman E., Kowalewska B., Krajewska-Kułak E., Zjawisko samoleczenia w kontekście zapotrzebowania na edukację zdrowotną. Białystok 2020 Search in Google Scholar

39 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2009 r. w sprawie kwalifikacji osób wydających produkty lecznicze w placówkach obrotu pozaaptecznego, a także wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal i wyposażenie tych placówek oraz punktów aptecznych (Dz.U. 21 poz. 118) Search in Google Scholar

40 Maciej Miłkowski – podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia. Odpowiedź na Interpelację poselską nr 37162 w sprawie sprzedaży produktów farmaceutycznych w punktach pozaaptecznych i możliwości wprowadzenia regulacji prawnych w celu ochrony konsumentów i pacjentów. Dostępny online: https://orka2.sejm.gov.pl/INT9.nsf/klucz/ATTCLVJQJ/%24FILE/i37162-o1.pdf [dostęp: 29 III 2023 r.] Search in Google Scholar

41 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie reklamy produktów leczniczych. Dz.U. 2008 nr 210 poz. 1327 Search in Google Scholar

42 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 lipca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie reklamy produktów leczniczych. Dz.U. 2022 poz. 1554 Search in Google Scholar

43 Jędrejko M., Nowe zasady reklamowania leków w ocenie ekspertów. Dostępny online: https://mgr.farm/aktualnosci/nowe-zasady-reklamowania-lekow-wocenie-ekspertow/ [dostęp: 30 III 2023 r.] Search in Google Scholar

44 Wotlińska-Pełka K., Wstrzymanie ranitydyny, czyli fragment większego problemu… Dostępny online: https://mgr.farm/opinie/wstrzymanie-ranitydynyczyli-fragment-wiekszego-problemu/ [dostęp: 30 III 2023 r.] Search in Google Scholar

45 European Medicine Agency. Wycofanie z obrotu na rynku UE leków zawierających folkodynę. Opublikowano 6 marca 2023 r. Dostępny online: EMA/126062/2023, https://www.ema.europa.eu/en/documents/referral/pholcodine-medicines-withdrawn-eu-market_pl.pdf [dostęp: 30 III 2023 r.] Search in Google Scholar

46 Millier A., Cohen J., Toumi M., Economic impact of a triptan Rx-to-OTC switch in six EU countries. PLoS One. 2013 Dec 19;8(12): e84088 Search in Google Scholar

47 Gruchała K., Zimmermann A., Kawczak P., RX-to-OTC switch and double registration occurrence in Poland – an illuminative case study. Acta Pol Pharm. 2016 Jan-Feb;73(1): 247–54 Search in Google Scholar

48 Waligórski Ł., Rp czy OTC? część 2. Data publikacji: 27 października 2014 r. Dostępny online: https://mgr.farm/opinie/rp-czy-otc-czesc-1/ [dostęp: 26 III 2023 r.] Search in Google Scholar

49 Stowarzyszenie Leki tylko z Apteki. Raport systemowy pt. Pozaapteczny obrót lekami OTC: bezpieczeństwo, prawo, ekonomia i oczekiwania pacjenta. Opracowanie pod redakcją Krzysztofa Łandy. Warszawa 2023 Search in Google Scholar