Acceso abierto

Estonian hillock forests; their types and indicator species


Cite

Joonis 1

Uurimisalade paiknemine.Figure 1. Location of study areas.
Uurimisalade paiknemine.Figure 1. Location of study areas.

Joonis 2

Kasvukohatüüpide tsentroidide (Lõhmus, 1984) ja käesolevas töös kirjeldatud taimekoosluste alustaimestu ordinatsiooniskeem peakomponentanalüüsi põhjal. Tähistused: p – olulisustõenäosus, MKKT – metsakasvukohatüüp, Ma – maasika, Kl – kastikuloo (tsentroid 1; tsentroidi paiknemine on märgitud ristiga), Ph – pohla (2), Mu – mustika (3), Jk – jänesekapsa (4), Sl – sinilille (5), Nd – naadi (6).Figure 2. Ordination of typical descriptions (centroids) of forest site type ground vegetation (Lõhmus, 1984) and sampled relevés by the principal component analysis. Notations: omaväärtus – eigenvalue, p – significance level; MKKT – forest site type (FST), Ma – Fragaria, Kl – Calamagrostis-alvar (centroid 1; location of centroid is marked with cross), Ph – Vaccinium (2), Mu – Myrtillus (3), Jk – Oxalis (4), Sl – Hepatica (5), Nd – Aegopodium (6).
Kasvukohatüüpide tsentroidide (Lõhmus, 1984) ja käesolevas töös kirjeldatud taimekoosluste alustaimestu ordinatsiooniskeem peakomponentanalüüsi põhjal. Tähistused: p – olulisustõenäosus, MKKT – metsakasvukohatüüp, Ma – maasika, Kl – kastikuloo (tsentroid 1; tsentroidi paiknemine on märgitud ristiga), Ph – pohla (2), Mu – mustika (3), Jk – jänesekapsa (4), Sl – sinilille (5), Nd – naadi (6).Figure 2. Ordination of typical descriptions (centroids) of forest site type ground vegetation (Lõhmus, 1984) and sampled relevés by the principal component analysis. Notations: omaväärtus – eigenvalue, p – significance level; MKKT – forest site type (FST), Ma – Fragaria, Kl – Calamagrostis-alvar (centroid 1; location of centroid is marked with cross), Ph – Vaccinium (2), Mu – Myrtillus (3), Jk – Oxalis (4), Sl – Hepatica (5), Nd – Aegopodium (6).

Joonis 3

Sürjametsade klasteranalüüsi dendrogramm. Kooslusetüüpide eristamine.Figure 3. Dendrogram of hillock forests cluster analysis. Differentiation of community types.
Sürjametsade klasteranalüüsi dendrogramm. Kooslusetüüpide eristamine.Figure 3. Dendrogram of hillock forests cluster analysis. Differentiation of community types.

Joonis 4

Sürjametsa taimekoosluste ja nende mullaomaduste ordinatsiooniskeem peakomponentanalüüsi põhjal. Kooslusetüübid: F.v.-F.o.-P.s. – mets-maasika–lamba-aruheina–männik, F.v.-O.a.-P.s. – metsmaasika–jänesekapsa–männik, F.v.-V.m.-P.a.-P.t. – metsmaasika–imekannikese–kuuse-haava segamets, F.v.-E.p.-B.p. – metsmaasika–aasosja–kaasik. Mullaomadused: A and Ad1 – vastavate horisontide paksus (cm), pH – mulla pH KCl lahuses, N% ja C% – lämmastiku ja süsiniku sisaldus, C:N – süsiniku ja lämmastiku sisalduse suhe, Erip – mulla eripind (m2g−1), 1 – A või Ad1 horisont, 2 – sellele järgnev horisont.Figure 4. Ordination biplot of hillock forest communities and their soil properties by the principal component analysis. Community types: F.v.-F.o.-P.s. – Fragaria vesca–Festuca ovina–Pinus sylvestris, F.v.-O.a.-P.s. – Fragaria vesca–Oxalis acetosella–Pinus sylvestris, F.v.-V.m.-P.a.-P.t. – Fragaria vesca–Viola mirabilis–Picea abies-Populus tremula, F.v.-E.p.-B.p. – Fragaria vesca–Equisetum pratense–Betula pendula. Soil properties: A and Ad1 – thickness of respective soil horizons (cm), pH – soil pH in KCl solution, N% and C% – nitrogen and carbon content, respectively, C:N – ratio of carbon and nitorgen content, Erip – soil special surface area (m2g−1), 1 – A or Ad1 horizon, 2 – horizon next to him.
Sürjametsa taimekoosluste ja nende mullaomaduste ordinatsiooniskeem peakomponentanalüüsi põhjal. Kooslusetüübid: F.v.-F.o.-P.s. – mets-maasika–lamba-aruheina–männik, F.v.-O.a.-P.s. – metsmaasika–jänesekapsa–männik, F.v.-V.m.-P.a.-P.t. – metsmaasika–imekannikese–kuuse-haava segamets, F.v.-E.p.-B.p. – metsmaasika–aasosja–kaasik. Mullaomadused: A and Ad1 – vastavate horisontide paksus (cm), pH – mulla pH KCl lahuses, N% ja C% – lämmastiku ja süsiniku sisaldus, C:N – süsiniku ja lämmastiku sisalduse suhe, Erip – mulla eripind (m2g−1), 1 – A või Ad1 horisont, 2 – sellele järgnev horisont.Figure 4. Ordination biplot of hillock forest communities and their soil properties by the principal component analysis. Community types: F.v.-F.o.-P.s. – Fragaria vesca–Festuca ovina–Pinus sylvestris, F.v.-O.a.-P.s. – Fragaria vesca–Oxalis acetosella–Pinus sylvestris, F.v.-V.m.-P.a.-P.t. – Fragaria vesca–Viola mirabilis–Picea abies-Populus tremula, F.v.-E.p.-B.p. – Fragaria vesca–Equisetum pratense–Betula pendula. Soil properties: A and Ad1 – thickness of respective soil horizons (cm), pH – soil pH in KCl solution, N% and C% – nitrogen and carbon content, respectively, C:N – ratio of carbon and nitorgen content, Erip – soil special surface area (m2g−1), 1 – A or Ad1 horizon, 2 – horizon next to him.

Sürjametsade ja nendele lähedastesse kasvukohatüüpidesse kuuluvate metsakoosluste liigilise kooseisu sarnasus mitmese võrdluse permutatsioonitesti põhjal. Tähistused: T – T-statistik, A – A-statistik, p – olulisustõenäosus, muud tähistused vt tabel 1.Table 2. Similarity of hillock forest’s species content with forest’s of comparable site types according to the multi-response permutation procedure. Notations: T – T-statistics, A – A-statistics, p – significance level; other notations as in Table 1.

Võrreldavad kasvukohatüübidCompared forest site types T A p
Ma – Kl −28,434 0,076 <0,001
Ma – Ph −13,513 0,033 <0,001
Ma – Mu −19,337 0,046 <0,001
Ma – Jk −12,345 0,028 <0,001
Ma – Sl −19,833 0,039 <0,001
Ma – Nd −20,199 0,042 <0,001
Kl – Ph −11,555 0,145 <0,001
Kl – Mu −14,769 0,217 <0,001
Kl – Jk −14,447 0,204 <0,001
Kl – Sl −20,816 0,152 <0,001
Kl – Nd −20,573 0,196 <0,001
Ph – Mu −10,110 0,117 <0,001
Ph – Jk −8,585 0,085 <0,001
Ph – Sl −14,130 0,092 <0,001
Ph – Nd −17,026 0,134 <0,001
Mu – Jk −7,701 −0,063 <0,001
Mu – Sl −16,505 0,091 <0,001
Mu – Nd −15,882 0,103 <0,001
Jk – Sl −9,522 0,048 <0,001
Jk – Nd −9,127 0,053 <0,001
Sl – Nd −13,406 0,055 <0,001

Sürjametsade ja nendele lähedastesse kasvukohatüüpidesse kuuluvate metsakoosluste tsentroidid. Tähistused: Ma – maasika kasvukohatüüp (KKT), Kl – metskastiku KKT, Ph – pohla KKT, Mu – mustika KKT, Jk – jänesekapsa KKT, Sl – sinilille KKT, Nd – naadi KKT. Puurinde liikide nimed on kirjutatud trükitähtedega, puurinde järelkasvu ja põõsarinde liikidel on trükitähtedega kirjutatud perekonnanimi. Maasika KKT puhul on lisaks liikide ohtruse keskväärtusele näidatud ka selle standardhälve. Esitatud on ainult liigid, mille keskmine ohtrus (puurinde liikide puhul rinnaspind, puurinde järelkasvu ja põõsarinde liikide puhul tüvikute arv viiel 12,56 m2 suurusel proovipinnal, alustaimestu liikidel ohtrus 6-pallise skaala alusel) vähemalt ühe kasvukohatüübi kooslustes on >0,5, samuti kõik maasika KKT koosluste statistiliselt olulised (p<0,05) indikaatorliigid, mis on märgitud tärnidega.Table 1. Centroids of hillock forests and forests of comparable site types. Notations: Ma – Fragaria forest site type (FST), Kl – Calamagrostis (alvar, FST), Ph – Vaccinium FST, Mu – Myrtillus FST, Jk – Oxalis FST, Sl – Hepatica FST, Nd – Aegopodium FST. Tree layer species names are written with majuscules, for saplings and bush layer species only genus name is in majuscules. By Fragaria FST besides of species’ abundance mean value also the value of its standard deviation is shown. In table only species with mean abundance value (basal area for trees, number of stems for saplings and shrubs on five 12,56 m2 sample plots, abundance according to the 6-ball scale for herb and moss layer species) >0.5% in at least communities of one site type are presented; for Fragaria FST also all significant (p<0,05) indicator species are presented and marked with asterisks.

Liik / Species Kasvukohatüüp / Site type

Ma Kl Ph Mu Jk Sl Nd
Puurinne / Tree layer

ALNUS INCANA 0,8±1,9 - - 0,2 0,5 <0,1 0,5
BETULA PENDULA 5,4±5,5 1,2 6,5 4,6 10,9 3,5 3,5
CORYLUS AVELLANA 0,4±0,8 - - - - 0,4 0,5
PADUS AVIUM 0,3±1,0 - - - - <0,1 0,1
PICEA ABIES 5,1±6,4 8,5 3,0 16,1 7,2 10,0 7,2
PINUS SYLVESTRIS 8,4±7,7 17,9 15,6 6,3 4,8 5,8 2,0
POPULUS TREMULA 2,2±4,3 - 0,1 2,3 4,0 1,0 6,8
QUERCUS ROBUR 0,3±0,7 - 0,1 <0,1 0,1 1,5 <0,1
SALIX CAPREA 0,2±0,6 - - - - 0,1 0,2
SORBUS AUCUPARIA 0,3±0,7 - <0,1 - <0,1 0,3 0,3
TILIA CORDATA 0,1±0,2 - 0,1 - 1,0 0,6 2,6

Puurinde järelkasv ja põõsarinne / Tree layer regrowth and shrub layer

ACER platanoides 1,8±4,0 - <0,1 8,2 0,9 1,3 0,9
ALNUS incana 1,2±3,1 - 0,2 0,2 0,2 0,1 1,7
BETULA pendula 0,1±0,3 0,1 0,5 0,1 16,9 0,1 -
CORYLUS avellana 5,0±12,4 0,4 1,2 0,2 0,4 4,5 4,5
COTONEASTER canescens <0,1±<0,1 0,5 - - - - -
FRANGULA alnus 1,1±1,9 0,6 0,5 0,8 0,5 0,1 <0,1
FRAXINUS excelsior 0,2±1,3 - - 0,2 <0,1 2,5 4,6
JUNIPERUS communis 0,1±0,3 0,5 0,4 7,4 - <0,1 -
LONICERA xylosteum 1,2±2,5 0,1 0,6 0,2 8,8 1,7 7,0
PADUS avium 0,7±1,1 0,7 - 0,1 0,2 0,4 1,8
PICEA abies 0,8±1,2 0,9 1,0 8,3 1,3 0,6 4,8
POPULUS tremula 0,5±1,4 - 0,4 0,1 8,5 0,6 0,4
QUERCUS robur 0,5±0,7 0,1 0,3 0,4 0,2 0,2 0,1
RHAMNUS catharticus 0,2±0,6 0,3 - - - <0,1 0,1
RIBES alpinum 0,8±1,5 - 0,2 <0,1 0,2 0,9 0,6
RIBES rubrum 0,2±0,5* - - - - - <0,1
SALIX sp. 1,5±12,1 <0,1 0,2 7,3 8,4 <0,1 0,1
SORBUS aucuparia 4,3±4,3 1,3 1,6 1,5 10,0 5,7 1,4
TILIA cordata <0,1±0,1 - <0,1 0,8 0,7 3,9 0,5
ULMUS glabra 0,2±1,2 - - 0,1 - 0,1 0,5
VIBURNUM opulus <0,1±<0,1 0,7 - - - - -

Puhma-rohurinne / Field layer

Actaea spicata 0,3±0,5 - <0,1 - - 0,1 0,4
Aegopodium podagraria 0,2±0,6 - 0,3 - 0,6 0,3 1,4
Agrostis capillaris 0,3±0,7* 0,1 0,1 - - <0,1 -
Anemone nemorosa 0,0±0,3 0,9 0,9 - 1,8 1,3 0,7
Anthoxantum odoratum 0,2±0,5* - - - - - -
Anthriscus sylvestris 0,5±0,8* - - - - 0,1 0,1
Asarum europaeum 0,2±0,6 - 0,1 - <0,1 0,3 0,8
Athyrium filix-femina 0,1±0,4 - - <0,1 0,2 0,2 0,9
Brachypodium pinnatum <0,1±0,2 3,6 0,3 - - <0,1 -
Calamagrostis arundinacea 0,3±0,7 3,3 2,4 0,8 2,6 1,2 0,2
Carex digitata 0,5±0,8 0,1 0,9 0,2 0,5 1,2 0,4
Carex flacca - 0,9 - - - - -
Carex montana - 2,8 - - - - -
Clinopodium vulgare 0,2±0,6 0,1 <0,1 - - 0,1 -
Convallaria majalis 0,3±0,7 0,8 1,8 0,5 1,6 1,2 0,8
Dactylis glomerata 0,4±0,8* 0,1 0,1 - - 0,1 <0,1
Deschampsia cespitosa 0,2±0,5 0,1 - 0,1 0,3 - -
Deschampsia flexuosa 0,1±0,4 - 1,4 0,4 0,1 0,2 0,1
Dryopteris carthusiana 0,3±0,6 - - 0,3 0,4 0,1 0,5
Dryopteris expansa - - - 0,1 0,6 - 0,3
Dryopteris filix-mas 0,1±0,3 - - - - 0,2 0,6
Epipactis helleborine 0,1±0,5 - - - - - -
Equisetum pratense 0,6±0,8 - 0,1 - 0,3 1,0 0,9
Equisetum sylvatica 0,3±0,8 - - 0,4 0,3 0,1 0,1
Festuca gigantea 0,2±0,7 - - - - - -
Festuca ovina 0,5±0,8 0,3 1,3 <0,1 <0,1 0,1 -
Festuca pratensis 0,2±0,6* - - - - - <0,1
Festuca rubra 0,2±0,7 <0,1 0,7 0,6 <0,1 - -
Filipendula vulgaris - 1,0 0,3 - - <0,1 -
Fragaria vesca 2,2±0,9* 1,1 1,8 0,2 0,9 1,5 0,6
Galeobdolon luteum 0,3±0,7 - - - 0,1 0,7 1,4
Galium boreale 0,1±0,3 1,3 0,5 - - 0,2 -
Galium odoratum - - - - - <0,1 0,5
Galium mollugo 0,1±0,4* - - - - - -
Geranium sylvaticum <0,1±0,1 0,7 <0,1 - <0,1 0,5 0,2
Geum urbanum 0,3±0,5* - - - - 0,1 0,1
Gymnocarpium dryopteris 0,3±0,9 - - 0,1 0,3 0,1 0,6
Helictotrichon pratense <0,1±0,2 0,5 0,3 - - - -
Hepatica nobilis 0,5±1,0 2,3 0,8 0,1 1,5 2,8 1,9
Knautia arvensis 0,3±0,5* - 0,2 - - - -
Lathyrus vernus - 0,6 0,8 - 0,3 1,0 0,4
Linnaea borealis - - - 0,5 <0,1 - -
Luzula pilosa 0,7±0,7 0,4 0,9 0,1 0,2 0,5 0,1
Maianthemum bifolium 0,3±0,7 0,2 0,6 1,0 1,4 1,4 0,3
Melampyrum pratense 0,2±0,5 0,8 0,8 0,2 0,1 <0,1 -
Melampyrum sylvatica 0,2±0,7 1,0 0,7 0,2 <0,1 0,8 <0,1
Melica nutans 0,5±0,8 1,4 0,8 - 0,1 1,0 0,3
Mercurialis perennis <0,1±<0,1 - - - 0,3 0,5 0,4
Moehringia trinervia 0,3±0,5* - - - - <0,1 0,2
Mycelis muralis 0,6±0,7* 0,1 - <0,1 0,1 0,2 0,4
Orthilia secunda 0,5±1,0 0,4 0,2 0,0 0,2 0,1 -
Oxalis acetosella 1,1±1,3 - 0,3 1,4 2,9 2,4 2,3
Poa pratensis 0,3±0,7* - - - - - -
Polygonatum odoratum - 0,8 - - - - -
Potentilla erecta 0,1±0,3 1,3 0,1 - - - -
Pteridium aquilinum 0,4±0,8 0,6 1,9 0,4 1,8 0,5 0,1
Pulmonaria obscura <0,1±<0,1 - - - 0,1 <0,1 0,9
Rubus saxatilis 1,3±1,1 2,5 1,8 0,6 1,8 2,0 0,7
Sesleria caerulea - 0,5 - - - - -
Solidago virgaurea 0,4±0,6 0,2 0,9 0,2 0,4 0,5 0,2
Stellaria holostea 0,1±0,3 - - - 0,8 0,4 0,9
Succisa pratensis - 0,6 - - - - -
Taraxacum spp. 0,3±0,4* 0,1 - - - <0,1 0,1
Trientalis europaea <0,1±<0,1 - 0,2 0,7 0,7 <0,1 <0,1
Vaccinium myrtillus 0,4±0,7 0,4 1,5 4,2 1,9 1,0 0,2
Vaccinium vitis-idaea 0,2±0,6 0,7 2,1 1,1 0,5 0,5 <0,1
Valeriana officinalis 0,2±0,5* - 0,0 - - <0,1 -
Veronica chamaedrys 0,7±0,8* 0,2 0,6 - 0,2 0,5 0,3
Veronica officinalis 0,3±0,5 0,8 0,3 - - 0,2 <0,1
Viola mirabilis 0,4±1,1 0,3 0,2 - 0,1 0,8 0,3
Viola riviniana <0,1±0,2 1,8 0,4 - 0,1 0,2 0,1

Samblarinne / Moss layer

Brachythecium oedipodium 0,4±0,9 0,8 0,9 <0,1 0,2 0,7 0,4
Brachythecium rutabulum 0,4±0,7 <0,1 <0,1 0,1 0,3 0,2 0,8
Dicranum polysetum 0,2±0,5 0,9 0,7 0,2 <0,1 0,1 <0,1
Dicranum scoparium 0,3±0,7 0,2 0,3 0,5 0,4 0,1 0,1
Eurynchium angustirete 0,6±1,0 0,1 0,0 0,2 0,2 1,0 1,0
Eurynchium hians 0,1±0,5 <0,1 - 0,1 0,3 <0,1 0,4
Eurynchium pulchellum 0,2±0,5 - 0,0 0,1 <0,1 0,1 0,7
Hylocomium splendens 1,3±1,4 4,8 2,8 3,6 1,0 1,0 0,1
Plagiomnium affine 0,2±0,5 - 0,1 - 0,1 0,9 0,2
Plagiomnium cuspidatum 0,4±0,7 - - <0,1 0,3 0,5 0,4
Pleurozium schreberi 1,8±1,8 3,7 3,6 2,2 1,3 0,6 0,1
Ptilium crista-castrensis - 1,3 - - - - -
Pylaisia polyantha - - - 0,1 <0,1 <0,1 <0,1
Radula complanata - - - <0,1 0,2 - 0,1
Rhizomnium punctatum - - - 0,1 - - <0,1
Rhodobryum roseum 0,1±0,2 0,4 0,2 - <0,1 0,2 <0,1
Rhytidiadelphus squarrosus 0,3±0,8 0,2 - - - 0,1 -
Rhytidiadelphus triquetrus 0,8±1,1 2,3 0,4 1,4 0,3 2,2 0,2
Sanionia uncinata <0,1±0,1 0,1 0,2 0,3 0,5 0,1 0,1

Sürjametsa kooslusetüüpide tsentroidid. Kooslusetüübid: F.v.-F.o.-P.s. – metsmaasika–lamba-aruheina–männik, F.v.-O.a.-P.s. – metsmaasika–jänesekapsa–männik, F.v.-V.m.-P.a.-P.t. – metsmaasika –imekannikese–kuuse-haava segamets, F.v.-E.p.-B.p. – metsmaasika–aasosja–kaasik. Muud tähistused: X – ohtruse keskväärtus, SH – selle standardhälve; esitatud on ainult liigid, mille ohtrus vähemalt ühes kooslusetüübis on >0,5 või millel on oluline indikaatorväärtus, * – statistiliselt oluline (p < 0,05) indikaatorliik.Table 4. Centroids of hillock forests community types. Community types: F.v.-F.o.-P.s. – Fragaria vesca–Festuca ovina–Pinus sylvestris, F.v.-O.a.-P.s. – Fragaria vesca–Oxalis acetosella–Pinus sylvestris, F.v.-V.m.-P.a.-P.t. – Fragaria vesca–Viola mirabilis–Picea abies-Populus tremula, F.v.-E.p.-B.p. – Fragaria vesca–Equisetum pratense–Betula pendula. Other notations: X – mean abundance, SH – its standard deviation; only species with mean abundance value >0.5% in at least communities of one type or species with significant indicator value are presented, * – significant (p<0.05) indicator species.

Kooslusetüüp / Community type

F.v.-F.o.-P.s. F.v.-O.a.-P.s. F.v.-V.m.-P.a.-P.t. F.v.-E.p.-B.p.
Koosluste arvNumber of communities 11 21 19 21

X±SH X±SH X±SH X±SH

Liikide arvNumber of species 58±11 54±10 51±9 59±7

Puurinne / Tree layer

Liikide arvNumber of species 4±1 5±2 6±2 6±2

ALNUS INCANA 0,3±0,7 0,4±0,7 2,0±3,6 0,7±1,3
BETULA PENDULA 3,9±5,8 2,7±3,0 3,6±3,9 10,3±5,6*
CORYLUS AVELLANA 0,3±0,6 0,2±0,5 0,7±1,1 0,2±0,7
PADUS AVIUM - 0,3±1,0 0,3±1,3 0,5±1,0
PICEA ABIES 5,2±6,4* 6,8±6,6 5,4±6,9 1,9±2,8
PINUS SYLVESTRIS 12,3±9,2 15,3±7,4* 3,2±4,6 5,4±4,1
POPULUS TREMULA 1,5±5,0 0,2±0,9 5,3±6,2* 1,6±2,2
QUERCUS ROBUR 0,2±0,3 0,1±0,2 0,2±0,4 0,7±1,2*

Puurinde järelkasv ja põõsarinne / Tree layer regrowth and shrub layer

Liikide arvNumber of species 9±4 9±3 8±2 9±2

ACER platanoides 0,7±1,1 0,9±1,5 3,5±7,0 1,8±2,5
ALNUS incana 0,2±0,4 1,6±3,6 2,5±5,0 0,5±0,8
CORYLUS avellana 2,9±4,3 4,7±5,1 5,5±5,5 0,7±1,2
FRANGULA alnus 1,3±1,3 0,9±1,2 0,2±0,3 2,0±2,9*
FRAXINUS excelsior <0,1±0,1 <0,1±0,1 0,7±2,5 0,1±0,1
LONICERA xylosteum 1,3±2,1 1,8±4,0 0,9±1,3 0,9±1,3
PADUS avium 0,1±0,2 1,0±1,5 0,8±1,3 0,5±0,9
PICEA abies 1,9±2,1 0,7±1,0 0,5±0,5 0,7±1,0
POPULUS tremula 0,1±0,2 0,2±0,3 0,5±1,0 0,9±1,5
QUERCUS robur 0,6±0,7 0,6±0,7 0,2±0,4 0,6±0,7
RIBES alpinum 0,9±1,4 1,1±2,0 1,0±1,7 0,2±0,7
SORBUS aucuparia 5,6±6,4 4,8±4,8 3,6±3,9 3,7±2,5

Puhma-rohurinne / Field layer

Liikide arvNumber of species 36±9 29±10 27±6 33±6

Üldkatvus / Total cover 27±21 29±19 30±17 21±11

Actaea spicata <0,1±0,1 0,1±0,1 0,6±0,9* 0,1±0,1
Aegopodium podagraria 0,8±2,5 <0,1±<0,1 0,9±2,0 0,4±1,0
Agrostis capillaris 0,6±1,2 0,5±2,3 <0,1±0,1 0,5±0,8
Anemone nemorosa 0,7±2,1 <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 0,2±0,9
Anthoxanthum odoratum 0,6±1,1* 0,1±0,3 <0,1±<0,1 0,2±0,7
Anthriscus sylvestris 0,2±0,4 0,3±1,1 1,0±1,8 0,4±0,8
Calamagrostis arundinacea 0,3±0,8 0,6±1,5 0,1±0,3 <0,1±<0,1
Campanula patula 0,1±0,2 <0,1±<0,1 0,3±0,5* <0,1±<0,1
Carex digitata 0,7±1,0 1,2±1,7* 0,1±0,2 0,2±0,4
Clinopodium vulgare - <0,1±0,1 0,4±1,0* 0,1±0,3
Convallaria majalis 0,2±0,6 0,6±1,7 1,8±4,4 <0,1±0,1
Dactylis glomerata 0,7±1,9 1,3±3,4 <0,1±0,1 0,3±0,7
Deschampsia flexuosa 2,2±7,2 0,1±0,4 <0,1±<0,1 0,1±0,5
Dryopteris carthusiana <0,1±<0,1 0,2±0,5 0,5±1,7 0,1±0,3
Epilobium montanum <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 0,1±0,2* <0,1±<0,1
Epipactis helleborine <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 0,5±1,1* <0,1±<0,1
Equisetum pratense 0,3±0,8 0,6±1,1 0,4±1,3 1,2±2,0*
Equisetum sylvaticum 1,8±5,0 - 0,1±0,2 1,1±3,6
Festuca gigantea - <0,1±<0,1 2,0±5,2* -
Festuca ovina 1,6±2,4* 0,5±0,8 <0,1±<0,1 0,6±1,7
Festuca rubra 0,3±1,1 <0,1±<0,1 1,5±4,0* <0,1±<0,1
Fragaria vesca 5,6±3,1 6,1±5,7 2,5±2,5 5,3±6,0
Galeobdolon luteum 0,6±0,9 0,7±1,8 0,2±0,7 -
Galium album 0,3±0,4 <0,1±0,1 <0,1±0,1 0,2±0,4*
Gymnocarpium dryopteris - <0,1±<0,1 3,3±5,4* 0,1±0,6
Hepatica nobilis 1,4±3,2 2,9±4,3* - 0,2±0,8
Hypericum maculatum <0,0±0,1* - <0,1±<0,1 <0,1±<0,1
Libanotis montana <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 0,1±0,1* -
Luzula pilosa 0,5±0,5 0,6±0,7* 0,1±0,1 0,2±0,4
Maianthemum bifolium 0,5±1,0 0,3±0,6 0,1±0,3 0,1±0,3
Matteuccia struthiopteris - <0,1±<0,1 0,1±0,2* -
Melampyrum nemorosum 1,0±2,2 0,1±0,2 <0,1±0,1 0,8±1,5
Melampyrum pratense 0,4±1,0* 0,2±0,5 <0,1±<0,1 0,1±0,4
Melampyrum sylvaticum 0,4±1,1 0,1±0,4 3,1±12,5 -
Melica nutans 0,8±1,4 1,0±1,6 0,2±0,6 0,4±0,9
Orthilia secunda 0,3±0,6 0,2±0,3 4,8±7,9* <0,1±0,1
Oxalis acetosella 2,7±3,9 8,3±14,4* 0,5±1,0 0,6±1,4
Pilosella officinarum 0,1±0,3* <0,1±<0,1 - <0,1±<0,1
Poa nemoralis <0,1±<0,1 0,2±1,0 0,3±0,8 0,7±2,0
Poa pratensis 0,2±0,4 0,8±2,4 <0,1±<0,1 0,3±0,6
Pteridium aquilinum 2,0±4,1 0,5±1,1 1,0±3,2 0,3±0,8
Ranunculus repens <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 1,4±2,2* 0,1±0,3
Rubus idaeus 0,2±0,2 1,8±3,2 3,3±5,6* 0,7±1,4
Rubus saxatilis 2,4±3,8 3,1±3,8 1,0±1,9 3,9±5,1
Sanicula europaea <0,1±<0,1 - 0,5±2,1 0,1±0,5
Silene nutans - <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 0,1±0,3*
Silene vulgaris - - <0,1±<0,1* <0,1±<0,1
Solidago virgaurea 0,1±0,2 0,1±0,1 0,9±2,1 0,2±0,3
Trientalis europaea 0,2±0,3* 0,1±0,3 - <0,1±<0,1
Trifolium medium <0,1±<0,1 <0,1±0,1 3,0±13,1 0,4±1,5
Urtica dioica <0,1±<0,1 <0,1±0,1 4,2±8,7* 0,1±0,4
Vaccinium myrtillus 1,4±2,4 0,6±1,9 0,2±0,9 0,4±1,1
Vaccinium vitis-idaea 0,5±1,0 0,1±0,5 0,8±3,7 <0,1±<0,1
Valeriana officinalis <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 0,3±0,6* 0,1±0,2
Veronica chamaedrys 0,8±1,0 1,2±1,8 0,2±0,6 0,7±1,3
Viola mirabilis <0,1±0,1 0,1±0,6 7,8±16,9* <0,1±0,1

Samblarinne / Moss layer

Liikide arv / Number of species 9±3 12±4 10±3 11±4

Üldkatvus / Total cover 40±20 29±24 13±19 14±20

Atrichum undulatum 0,1±0,2 0,1±0,4 0,6±1,1* 0,2±0,5
Brachythecium oedipodium 0,8±2,3 2,3±6,9* <0,1±<0,1 0,1±0,3
Brachythecium rutabulum 0,6±1,6 0,4±1,3 0,1±0,4 0,2±0,6
Brachythecium salebrosum 0,5±1,6 0,1±0,3 <0,1±0,2 <0,1±0,1
Climacium dendroides <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 <0,1±0,1*
Dicranum polysetum 0,4±0,6* 0,1±0,4 0,3±1,2 <0,1±<0,1
Dicranum scoparium <0,1±<0,1 0,1±0,2 1,7±5,1 0,2±0,5
Eurynchium angustirete 0,4±0,8 0,8±1,3 0,8±1,4 2,0±5,5
Eurynchium hians <0,1±<0,1 0,9±4,1 0,1±0,4 <0,1±0,1
Herzogiella seligeri <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 3,2±12,8 <0,1±<0,1
Hylocomium splendens 5,1±6,3 7,5±10,0* <0,1±<0,1 1,7±3,3
Plagiochila asplenioides <0,1±<0,1 <0,1±0,1 0,4±1,0* 0,1±0,5
Plagiomnium affine 0,1±0,2 0,2±0,5* 0,1±0,2 0,1±0,2
Plagiomnium cuspidatum 0,9±1,7 0,1±0,3 0,2±0,4 0,3±0,4
Plagiothecium laetum <0,1±<0,1 <0,1±<0,1 0,7±1,8 <0,1±<0,1
Pleurozioum schreberi 38,9±16,4* 9,0±7,0 <0,1±<0,1 2,0±2,5
Rhytidiadelphus squarrosus 0,7±2,2 <0,1±0,1 1,3±3,2 0,5±1,8
Rhytidiadelphus triquetrus 0,6±1,3 2,8±4,1 0,3±0,6 3,2±8,0
Scleropodium purum - 0,5±2,4 - -

Sürjametsa kooslusetüüpide liigilise koosseisu sarnasus mitmese võrdluse permutatsioonitesti põhjal. Kooslusetüüpide tähistused nagu tabelis 4, muud tähistused nagu tabelis 3.Table 5. Similarity of hillock forest types species content by the multi-response permutation procedure. Notations of forest types as in Table 4, other notations as in Table 3.

Võrreldavad kooslusetüübidCompared forest types T A p
F.v.-F.o.-P.s.–F.v.-O.a.-P.s. −9.046 0.059 <0.001
F.v.-F.o.-P.s.–F.v.-V.m.-P.a.-P.t. −14.328 0.116 <0.001
F.v.-F.o.-P.s.–F.v.-E.p.-B.p. −13.910 0.102 <0.001
F.v.-O.a.-P.s.–F.v.-V.m.-P.a.-P.t. −16.585 0.083 <0.001
F.v.-O.a.-P.s.–F.v.-E.p.-B.p. −12.755 0.059 <0.001
F.v.-V.m.-P.a.-P.t.–F.v.-E.p.-B.p. −11.784 0.057 <0.001

Muldade omadused sürjametsa erinevat tüüpi kooslustes. Kooslusetüüpide tähistused nagu tabelis 4, muud tähistused: X – aritmeetiline keskmine, SH – selle standardhälve, pANOVA–olulisustõenäosus ühefaktorilise dispersioonanalüüsi põhjal, n – analüüside arv, A, Ad – A või Ad horisondi tüsedus (cm), 1 – A või Ad horisont, 2 – sellele järgnev mullahorisont, pHKCl ja pHH2O – mulla happesus määratuna kaaliumkloriidi- ja vesileotisest, H%, C% ja N% – vastavalt huumuse, süsiniku ja lämmastiku protsentuaalne sisaldus, C:N – süsiniku- ja lämmastikusisalduse suhe. Erip – mulla eripind (m2g−1). Mullaliigid: K – karbonaatne veeriseline muld, Ko – leostunud muld, KI – leetjas muld, LP – näivleetunud muld, Lsi – küllastumata sidus-liivmuld, LIIg – gleistunud keskmiselt leetunud leedemuld.Table 6. Soil properties in communities of various hillock forest types. Notations of forest types as in Table 4, other notations: X – arithmetical mean, SH – standard error, pANOVA – significance level according to the one-way ANOVA, n – number of analyses, A, Ad – thickness of A or Ad horizon (cm), 1 – A or Ad horizon, 2 – the following horizon, respectively, pHKCl and pHH2O – soil pH in KCl and water solution, H%, C% and N% – soil humus, carbon and nitrogen content, C:N – ratio of C and N content. Erip – soil special surface area (m2g−1). Soil types: K – Calcaric Regosol, Ko – Calcaric Cambisol, KI – Calcic Luvisol, LP – Stagnic Luvisol, Lsi – Eutric Arenosol, LIIg – Gleyic Podzol.

MullaomadusSoil property Kooslusetüüp / Community type pANOVA

F.v.-F.o.-P.s. F.v.-O.a.-P.s. F.v.-V.m.-P.a.-P.t. F.v.-E.p.-B.p.

X±SH X±SH X±SH X±SH
A, Ad 15,3±7,4 15,3±5,8 20,0±9,2 17,5±11,6 0,335
1pHKCl 4,7±1,1 5,0±1,4 5,2±1,2 5,0±1,2 0,702
1pHH2O 5,0±1,0 5,3±1,5 5,6±1,2 5,3±1,2 0,600
1H% 3,0±3,4 3,5±2,2 3,7±2,5 2,6±0,9 0,481
1C% 1,7±1,9 2,0±1,3 2,1±1,5 1,5±0,5 0,482
1N% 0,1±0,1 0,1±0,1 0,1±0,1 0,1±0,1 0,597
1C:N 15,6±9,4 14,8±4,7 15,3±3,3 13,2±3,6 0,496
1Eripind 32,1±15,3 44,1±17,2 45,9±19,4 36,7±15,4 0,098
2pHKCl 5,3±1,4 5,3±1,5 5,5±1,3 5,1±1,4 0,828
2pHH2O 5,1±1,9 5,6±1,6 6,1±1,3 5,6±1,4 0,404
2H% 0,5±0,3 0,7±0,3 0,6±0,3 0,6±0,3 0,318
2C% 0,3±0,2 0,4±0,2 0,3±0,2 0,4±0,2 0,320
2Eripind 21,3±10,8 26,9±15,3 23,5±12,6 20,6±11,3 0,418

MullaliikSoil type n % n % n % n %

K 1 9,1 4 19,0 3 15,0 3 15,0
Ko 3 27,2 7 33,3 5 25,0 2 10,0
KI 1 9,0 - - 1 5,0 1 5,0
LP 4 36,4 4 19,0 8 40,0 7 35,0
Lsi 2 18,2 5 23,8 3 15,0 7 35,0
LIIg - - 1 4,8 - - - -

Sürjametsade ajalooline järjepidevus. Kooslusetüüpide nimetused nagu tabelis 4, n – koosluste arv.Table 7. Historical continuity of hillock forests. Names of community types as in Table 4, n – number of communities. Continuous – old stands growing at locations that were covered by mature forest already at the end of the 19th and the beginning of 20th century, Transitional – old stands on former bushlands or semi-open woodlands, or positioned on transitional boundary areas of continuous forests, Agro – old secondary stands growing on former agricultural lands (fields or grasslands).

Järjepidevus/Continuity Kooslusetüüp/Community type Kokku/Total

F.v.-F.o.-P.s. F.v.-O.a.-P.s. F.v.-V.m.-P.a.-P.t. F.v.-E.p.-B.p.

n % n % n % n % n %
Püsimets/Continuous 2 11,2 4 18,2 - - - - 6 8,3
Siirdemets/Transitional 5 45,5 9 40,9 14 73,7 12 60,0 40 55,6
Agromets/Agro 4 36,4 9 40,9 5 26,3 8 40,0 26 36,1

Kokku/Total 11 100 22 100 19 100 20 100 72 100

Sürjametsa kooslustele iseloomulike taimeliikide indikaatorväärtuse olulisustõenäosus (p), elustrateegia (Frank & Klotz, 1988) ning hemeroobsus (Kukk, 1999). Puurinde liikide perekonnanimi on kirjutatud suurte tähtedega. Elustatreegia: c – konkurentsitugev, s – stressitugev, r – ruderaaltaim; hemeroobsus: HF – hemerofoob, HE – hemeradiafoor, AP – apofüüt, AN – antropofüüt.Table 3. Significance level (p) of the indicator value of species characteristic to the hillock forests, ecological strategy (Frank & Klotz, 1988) and hemeroby (Kukk, 1999) of these species. Genus name of tree layer species is written with block letters. Ecological strategies: c – competitors, s – stress tolerators, r – ruderals; hemeroby: HF – hemerophob, HE – hemeradiaphor, AP – apophyt, AN – anthropophyt.

LiikSpecies p ElustrateegiaEcological strategy HemeroobsusHemeroby
Agrostis capillaris 0.047 cs AP
Agrostis stolonifera 0.361 csr AP
Alnus incana 0.253 c AP
ALNUS incana 0.481 c AP
Antennaria dioica 0.161 csr AP
Anthoxanthum odoratum 0.031 csr AP
Anthriscus sylvestris 0.003 c AP
Centaurea jacea 0.114 c AP
Chimaphila umbellata 0.472 csr HF
Dactylis glomerata 0.008 cs HE
Epipactis helleborine 0.388 csr HE
Festuca gigantea 0.235 cs HE
Festuca pratensis 0.045 c AP
Frangula alnus 0.217 c HE
Fragaria vesca <0.001 csr AP
Galium mollugo 0.025 c AP
Geum urbanum 0.013 csr AP
Impatiens nolitangere 0.288 sr HE
Knautia arvensis 0.005 c AP
Leontodon hispidus 0.478 csr AP
Libanotis montana 0.159 - HE
Lychnis viscaria 0.274 csr AP
Melampyrum nemorosum 0.073 - HE
Moehringia trinervia 0.006 csr HE
Mycelis muralis 0.008 csr HE
PADUS avium 0.123 c HE
Poa compressa 0.057 csr AP
Poa nemoralis 0.138 csr HE
Poa pratensis 0.020 c AP
Qercus robur 0.167 c HE
Ranunculus acris 0.124 c AP
Ribes rubrum 0.032 c AN
SALIX caprea 0.272 c AP
Silene vulgaris 0.257 csr AP
SORBUS aucuparia 0.239 c AP
Stellaria media 0.136 cr AP
Taraxacum spp. coll. 0.004 - AN
Trifolium arvense 0.479 sr AP
Valeriana officinalis 0.030 c AP
Veronica chamaedrys 0.047 cs AP
eISSN:
1736-8723
Idioma:
Inglés
Calendario de la edición:
2 veces al año
Temas de la revista:
Life Sciences, Plant Science, Ecology, other