<abstract xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">

Kobalamina (witamina B12) jest rozpuszczalnym w wodzie związkiem organicznym, zaliczanym do witamin grupy B. Złożona budowa i polarność cząsteczki witaminy B12 sprawiają, że do jej prawidłowego wykorzystania i przemian w organizmie człowieka niezbędny jest udział wyspecjalizowanych białek. Głównym źródłem kobalaminy człowieka jest pokarm pochodzenia zwierzęcego. Ze względu na rezerwy tkankowe tej witaminy, jej niedobór ujawnia się dopiero po kilku latach niewystarczającej podaży z pożywieniem. Badania przesiewowe pod kątem deficytu kobalaminy są jednak uzasadnione u osób z czynnikami ryzyka hipokobalaminemii, takimi jak: stan po resekcji żołądka lub jelita cienkiego, dieta wegańska, długotrwałe stosowanie metforminy, antagonistów receptora histaminowego H2 oraz leków z grupy inhibitorów pompy protonowej, a także podeszły wiek.
Witamina B12 jako kofaktor enzymatyczny uczestniczy w licznych przemianach wewnątrzmitochondrialnych oraz w syntezie metioniny, niezbędnej do powstania S-adenozylometioniny istotnej w procesie metylacji cząsteczek biologicznie czynnych. Przez powiązania metaboliczne z kwasem foliowym kobalamina wpływa na proces syntezy DNA i podział komórki. Obecnie coraz częściej zwraca się uwagę na potencjalny udział niedoboru witaminy B12 w patogenezie chorób neurodegeneracyjnych, a także nowotworowych. Niedobór kobalaminy na poziomie molekularnym destabilizuje genom komórek, zwiększając ryzyko ich złośliwej transformacji. Jednak u osób z chorobą nowotworową lub obciążonych ryzykiem jej rozwoju witamina B12 może nasilać ekspansję komórek neoplastycznych.</abstract>

Kobalamina (witamina B12) jest rozpuszczalnym w wodzie związkiem organicznym, zaliczanym do witamin grupy B. Złożona budowa i polarność cząsteczki witaminy B12 sprawiają, że do jej prawidłowego wykorzystania i przemian w organizmie człowieka niezbędny jest udział wyspecjalizowanych białek. Głównym źródłem kobalaminy człowieka jest pokarm pochodzenia zwierzęcego. Ze względu na rezerwy tkankowe tej witaminy, jej niedobór ujawnia się dopiero po kilku latach niewystarczającej podaży z pożywieniem. Badania przesiewowe pod kątem deficytu kobalaminy są jednak uzasadnione u osób z czynnikami ryzyka hipokobalaminemii, takimi jak: stan po resekcji żołądka lub jelita cienkiego, dieta wegańska, długotrwałe stosowanie metforminy, antagonistów receptora histaminowego H2 oraz leków z grupy inhibitorów pompy protonowej, a także podeszły wiek.
Witamina B12 jako kofaktor enzymatyczny uczestniczy w licznych przemianach wewnątrzmitochondrialnych oraz w syntezie metioniny, niezbędnej do powstania S-adenozylometioniny istotnej w procesie metylacji cząsteczek biologicznie czynnych. Przez powiązania metaboliczne z kwasem foliowym kobalamina wpływa na proces syntezy DNA i podział komórki. Obecnie coraz częściej zwraca się uwagę na potencjalny udział niedoboru witaminy B12 w patogenezie chorób neurodegeneracyjnych, a także nowotworowych. Niedobór kobalaminy na poziomie molekularnym destabilizuje genom komórek, zwiększając ryzyko ich złośliwej transformacji. Jednak u osób z chorobą nowotworową lub obciążonych ryzykiem jej rozwoju witamina B12 może nasilać ekspansję komórek neoplastycznych.

Kobalamina – właściwości biomedyczne i niedobór w ujęciu biochemicznym

Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej

This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

{"article-title":"Kobalamina \u2013 właściwości biomedyczne i niedobór w ujęciu biochemicznym"}

Kobalamina (witamina B12) jest rozpuszczalnym w wodzie związkiem organicznym, zaliczanym do witamin grupy B. Złożona budowa i polarność cząsteczki witaminy B12...

Kobalamina – właściwości biomedyczne i niedobór w ujęciu biochemicznym

Article Category: Review

Published Online: Oct 21, 2021

Page range: 563 - 572

Received: Jul 24, 2020

Accepted: Mar 29, 2021

DOI: https://doi.org/10.2478/ahem-2021-0004

Keywords
cobalamin, hypocobalaminemia, vitamin B12

© 2021 Zuzanna Rzepka et al., published by Sciendo

This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Kobalamina – właściwości biomedyczne i niedobór w ujęciu biochemicznym

Article Category: Review

Published Online: Oct 21, 2021

Page range: 563 - 572

Received: Jul 24, 2020

Accepted: Mar 29, 2021

DOI: https://doi.org/10.2478/ahem-2021-0004

Keywordscobalamin, hypocobalaminemia, vitamin B12

© 2021 Zuzanna Rzepka et al., published by Sciendo

This work is licensed under the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Keywords
cobalamin, hypocobalaminemia, vitamin B12